کیفیت سود شرکت های ورشکسته و ارزیابی مقایسه ای آن با سایر شرکت ها

در این تحقیق کیفیت سود شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، که در نهایت در طول سال های 1383 الی 1388 ورشکسته شده اند، در مقایسه با شرکت های غیرورشکسته مورد بررسی قرار می گیرد. شمول ماده 141 قانون تجارت، معیار شناسایی شرکت های ورشکسته است. در این راستا، ابتدا وجود دستکاری اقلام تعهدی و فعالیت های واقعی به ترتیب با استفاده از مدل اقلام تعهدی اختیاری کاسزنیک (1999) و مدل جریانات نقدی غیرنرمال روی چودهری (2006)، بررسی می شود. سپس تاثیر این دستکاری ها بر قابلیت اعتماد سود، با معیار محافظه کاری مشروط اندازه گیری می گردد. دلیل انتخاب معیار محافظه کاری مشروط جهت مشخص نمودن قابلیت اعتماد سود، پژوهش هایی است که رعایت محافظه کاری را نشان دهنده وجود حاکمیت شرکتی بهتر و کسب نتایج مثبت اقتصادی می دانند. یافته های تحقیق نشان می دهد که شرکت های ورشکسته در مقایسه با شرکت های غیرورشکسته، در مدت چهار سال قبل از ورشکستگی، به صورت بیشتری از طریق دستکاری اقلام تعهدی و دستکاری فعالیت های واقعی که به انحراف از فعالیت های عادی می انجامد، به مدیریت سود می پردازند. از طرف دیگر شواهد بدست آمده نشان دهنده کاهش محسوس محافظه کاری از دو سال قبل از ورشکستگی است. بنابراین نتایج، دلالت بر این دارد که دستکاری ها، قابلیت سود اندازه گیری شده با معیار محافظه کاری را کاهش می دهند. علاوه بر این شواهد بدست آمده نشان دهنده ی تکرار بیشتر دستکاری اقلام تعهدی، در شرکت های ورشکسته ی با احتمال ورشکستگی پایین است. همچنین، شرکت های ورشکسته ی با احتمال ورشکستگی بالا، که احتمالا فرصت دستکاری اقلام تعهدی را از دست داده اند، به صورت جسورانه تری به دستکاری فعالیت های واقعی می پردازند. از طرف دیگر آزمون محافظه کاری نشان می دهد که، تفاوت آماری معناداری بین شرکت های ورشکسته و شرکت های غیرورشکسته در زمینه اعمال محافظه کاری وجود نداشته و هر دو گروه از روش های حسابداری جسورانه استفاده می کنند. بنابراین میان قابلیت اعتماد سود شرکت های ورشکسته و شرکت های غیرورشکسته، تفاوتی وجود ندارد.